Trong giai đoạn chuyển mùa thời điểm hiện tại, số ca mắc bệnh viêm đường hô hấp tăng lên đáng kể vì đây là thời điểm thích hợp để các loại vi khuẩn sinh sôi nảy nở. Nhiều bệnh nhân mắc bệnh viêm đường hô hấp trên sau khi được chuẩn đoán nhưng lại không có nhiều kiến thức về căn bệnh này, khiến bệnh tình trở nên trầm trọng.Vì vậy, bài viết này có mục đích là cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về bệnh hô hấp giúp mọi người phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả.

Viêm đường hô hấp trên là gì?

Hệ hô hấp của con người bắt đầu từ mũi đến tận các nang phổi.

Hệ hô hấp gồm 2 phần : Đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới

Đường hô hấp trên  gồm có mũi, hầu, họng, xoang và thanh quản.

Đường hô hấp trên có chức năng lấy không khí từ môi trường bên ngoài, lọc và đưa xuống phổi.Đây là bộ phận đầu tiên trong bộ máy hô hấp tiếp xúc với không khí bên ngoài nên thường xuyên gánh chịu các tác nhân độc hại từ môi trường như khói bụi chất ô nhiễm,kể cả vi khuẩn, virus và nấm mốc…Do đó bệnh viêm nhiễm đường hô hấp trên là căn bệnh phổ biến nhất trong các loại bệnh về hệ hô hấp.

Trẻ em dưới 5 tuổi là đối tượng mắc bệnh nhiều nhất, ngoài ra những người bị suy giảm hệ miễn dịch, những người mắc bệnh bạch cầu… cũng là những đối tương dễ mắc bệnh này.

Viêm đường hô hấp trên có nguy hiểm không?

Bệnh viêm đường hô hấp trên thật ra không hề nguy hiểm và có thể được chữa khỏi một cách dễ dàng.Bệnh thường sẽ thuyên giảm sau 5-6 ngày và hết hẳn sau 2 tuần.Tuy nhiên, do thái độ chủ quan hoặc xem thường của người bệnh mà gây ra những biến chứng nặng nề.

Có hai loại biến chứng phổ biến

Biến chứng viêm tại chỗ: thông thường viêm hô hấp trên sẽ bắt đầu từ viêm mũi, dễ dẫn đến tình trạng viêm xoang, hoặc dẫn đến tình trạng viêm tại giữa.Dịch từ xoang mũi tràn xuống họng gây viêm họng, viêm thanh quản khiến người bệnh khàn giọng, ho kéo dài.

Mà bệnh viêm xoang là một bệnh rất dễ chuyển sang giai đoạn mãn tính, khó điều trị triệt để.

Biến chứng viêm đường hô hấp dưới: Khi viêm đường hô hấp trên kéo dài không hết sẽ gây ra viêm phế quản hoặc viêm phổi.Đây là những bệnh có thời gian điều trị dài và phức tạp. Nặng hơn là viêm tim, viêm màng não, viêm cầu thận …..và dẫn đến tử vong.

Ngoài ra, người bệnh sử dụng không đúng loại kháng sinh, tự ý mua bên ngoài hoặc không tuân thủ liều lượng thuốc, thời gian điều trị theo chỉ định của bác sĩ sẽ dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh.Hậu quả là giảm sức đề kháng một cách trầm trọng, cơ thể không còn khả năng đề kháng với các loại bệnh khác.

Đặc biệt, trẻ dưới 5 tuổi khi bắt đầu có những dấu hiệu đầu tiên của viêm hô hấp phải kịp thời điều trị vì đây là đối tượng có khả năng đề kháng rất yếu, dễ gây biến chứng.

Biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp trên

Đặc điểm quan trọng của viêm hô hấp trên thời gian ủ bệnh ngắn, biểu hiện nhanh và ồ ạt. Khi bị sốt sẽ sốt cao trên 39 độ, đi kèm với sốt là hắt hơi liên tục, sổ mũi.Nước mũi lỏng, trong , không có mủ và không có mùi.

Ho là đặc điểm nhận dạng nhiễm bệnh đứng thứ hai.Ho cũng có nhiều dạng, ho có thể thành cơn hoặc không thành cơn, ho có đàm hoặc không có đàm.Ho là một biểu hiện có lợi, tuy nhiên sẽ làm cho người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi,ở trẻ nhỏ dễ gây nôn trớ….

Tùy theo vùng bị nhiễm mà bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau nhưng tương đối dễ nhận biết.Ví dụ khi bị viêm thanh quản thì bệnh nhân sẽ đau rát họng, khàn giọng hoặc mất giọng.Khi viêm xoang thì bệnh nhân sẽ có biểu hiện nghẹt mũi, nhức đầu, chóng mặt.Tuy nhiên, việc một cơ quan ở đường hô hấp trên bị nhiễm khuẩn sẽ dễ lây lan đến các bộ phận khác nên biểu hiện của bệnh sẽ là tổ hợp nhiều triệu chứng bao gồm hắt hơi, sổ mũi, chảy mũi, ngạt mũi, tắc mũi, sốt cao, đau rát họng, ho, khàn tiếng, lạc tiếng, khản đặc, mệt mỏi, đau đầu, … Chúng ta không nên tự phán đoán mà phải trực tiếp đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và trị liệu chính xác, tránh gây biến chứng hoặc kháng thuốc.

Tác nhân gây bệnh

Tác nhân gây bệnh chủ yếu do vi khuẩn và virus xâm nhập vào hệ hô hấp thông qua mũi.

Tác nhân hàng đầu là do virus: một số loại vi rút điển hình như Rhino, virus Corona, virus á cúm Parainfluenza, virus Adeno, virus hô hấp hợp bào RSV

Tác nhân tiếp theo là vi khuẩn: Một số loại vi khuẩn hay gặp liên cầu khuẩn tan máu nhóm A, phế cầu khuẩn, Haemophilus influenzae, một số loại nấm. 

Phòng tránh và cách điều trị bệnh viêm đường hô hấp trên

Cách phòng tránh bệnh viêm nhiễm đường hô hấp trên

Hạn chế tiếp xúc với mầm bệnh

Giữ gìn vệ sinh nơi ở và nơi làm việc

Vệ sinh cá nhân thường xuyên, đặc biệt là tay vì đây là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với mũi và miệng

Giữ ấm cơ thể khi trời trở lạnh

Sử dụng khẩu trang y tế khi hoạt động trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi

Không hút thuốc, tránh tiếp xúc với khói thuốc.

Sử dụng máy xông mũi cho bé xông khí dung với nước muối để rửa sạch vệ sinh tốt hơn

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cần có những phương pháp đặc trưng riêng để phòng bệnh

Cho trẻ bú mẹ từ lúc mới sinh đến tối thiểu 1 tuổi

Cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, uống nhiều nước

Tăng cường sử dụng các thực phẩm tăng cường đề kháng tự nhiên như cam , chanh

Hạn chế đưa trẻ đến nơi công cộng trong mùa dịch bệnh.

Các phương pháp tự nhiên trị bệnh viêm đường hô hấp trên hiệu quả , mà không lạm dụng khác sinh, an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

• Gừng:

Gừng rửa sạch, đập dập, nấu với nước sôi khoảng 10p, để nguội bớt.Sau đó, ngâm chân từ 15-20p trước khi đi ngủ.

• Dầu tràm:

Sau khi ngâm chân với nước gừng, sử dụng dầu trầm để massage lòng bàn chân khoảng 1 phút rồi mang tất và giữ ấm chân khi đi ngủ

• Sử dụng nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) hoặc nước biển khô:

Thường xuyên nhỏ mũi cho người bệnh hoặc trẻ nhỏ ngày 5-6 lần để làm sạch mũi.Đối với trẻ nhỏ nên rửa mũi thường xuyên hoặc làm bấc loa kèn để làm sạch mũi cho trẻ.

• Tắc chưng mật ong:

Đây có lẽ là phương pháp được sử dụng nhiều trong việc trị ho, đau họng.Cách làm cũng rất đơn giản.Tắc rửa sạch, cắt đôi bỏ vào chén và cho mật ong vào xâm xấp với tắc, rồi đem hấp cách thủy khoảng 15 phút là có thể dùng được.

Trên đây là một số phương pháp giúp trị bệnh viêm đường hô hấp trên cách tự nhiên, hạn chế sử dụng kháng sinh, đặc biệt tốt cho trẻ nhỏ. Tìm mua máy xông mũi họng nào tốt nhất cho hỗ trợ điều trị tại nhà hãy xem thêm tại trang web.

Tuy nhiên, trường hợp bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm thì nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra và điều trị, tránh gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Hy vọng với những thông tin hữu ích trên sẽ giúp mọi người có thêm những kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình .