Hen suyễn là một căn bệnh nguy hiểm gây ra nhiều lượt khám tại phòng cấp cứu mỗi năm. Nếu điều trị bệnh hen suyễn đúng cách, bạn có thể sống tốt. Nhưng nếu không có, bạn có thể làm bệnh trở nên tệ hơn và phải ở lại bệnh viện thường xuyên, điều này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn.
Để giúp bạn kịp thời phát hiện và có biện pháp chữa bệnh phù hợp, bài viết dưới đây sẽ cung cấp đến bạn những thông tin quan trọng về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh hen suyễn.
Bệnh hen suyễn là gì?
Hen suyễn là một bệnh lâu dài của phổi. Nó khiến đường thở của bạn bị viêm và thu hẹp, đồng thời khiến bạn khó thở. Bệnh hen suyễn nặng có thể gây khó khăn khi nói chuyện hoặc hoạt động. Bạn có thể nghe bác sĩ gọi đó là bệnh hô hấp mãn tính. Một số người gọi bệnh hen suyễn là “hen phế quản”
Nguyên nhân gây bệnh hen suyễn
Khi bạn bị hen suyễn, đường thở của bạn phản ứng với mọi thứ trong thế giới xung quanh. Các tác nhân gây hen suyễn phổ biến bao gồm:
+ Nhiễm trùng như viêm xoang, cảm lạnh và cúm
+ Các chất gây dị ứng như phấn hoa, nấm mốc, lông thú cưng và mạt bụi
+ Chất kích ứng như mùi mạnh từ nước hoa hoặc dung dịch vệ sinh
+ Ô nhiễm không khí
+ Khói thuốc lá
+ Không khí lạnh hoặc những thay đổi về thời tiết, chẳng hạn như nhiệt độ hoặc độ ẩm
+ Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
+ Cảm xúc mạnh như lo lắng, buồn hoặc căng thẳng
+ Thuốc như aspirin
+ Chất bảo quản thực phẩm được gọi là sulfites, được tìm thấy trong tôm, dưa chua, bia và rượu, trái cây khô, nước chanh.
Khói thuốc lá là một trong nhiều nguyên nhân gây bệnh hen suyễn
Triệu chứng của bệnh hen suyễn
Bệnh hen suyễn được biểu hiện bằng tình trạng viêm các ống phế quản với các chất tiết dính thêm bên trong các ống. Những người bị hen suyễn có các triệu chứng khi đường thở bị thắt lại, viêm nhiễm hoặc chứa đầy chất nhầy. Có ba dấu hiệu chính của bệnh hen suyễn:
- Tắc nghẽn đường thở
Khi bạn thở như bình thường, các dải cơ xung quanh đường thở của bạn được thư giãn và không khí di chuyển tự do. Nhưng khi bạn bị hen suyễn, các cơ sẽ thắt lại. Không khí khó đi qua hơn.
- Tình trạng viêm nhiễm
Bệnh hen suyễn gây ra các ống phế quản sưng đỏ trong phổi của bạn. Tình trạng viêm này có thể làm hỏng phổi của bạn. Điều trị bệnh này là chìa khóa để kiểm soát bệnh hen suyễn về lâu dài.
- Đường thở khó chịu
Những người mắc bệnh hen suyễn có đường thở nhạy cảm, có xu hướng phản ứng quá mức và thu hẹp khi họ tiếp xúc với các tác nhân kích thích dù chỉ là nhẹ.
Khi bị hen suyễn, bạn có thể sẽ bị tắc nghẽn đường thở
Những vấn đề này có thể gây ra các triệu chứng như:
+ Ho, đặc biệt vào ban đêm hoặc buổi sáng
+ Thở khò khè, tiếng rít khi bạn thở
+ Khó thở
+ Căng thẳng, đau hoặc áp lực trong ngực của bạn
+ Khó ngủ vì khó thở
Không phải mọi người bị hen suyễn đều có các triệu chứng giống nhau theo cùng một cách. Bạn có thể không có tất cả các triệu chứng này hoặc bạn có thể có các triệu chứng khác vào những thời điểm khác nhau. Các triệu chứng của bạn cũng có thể thay đổi từ cơn hen này sang cơn hen tiếp theo.
Một số người bị hen suyễn có thể bị kéo dài mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Những người khác có thể gặp vấn đề mỗi ngày. Ngoài ra, một số người có thể bị hen suyễn chỉ khi tập thể dục hoặc bị nhiễm virus như cảm lạnh.
Khó thở là triệu chứng hàng đầu của bệnh hen suyễn
Cơn hen suyễn là gì?
Cơn hen suyễn là tình trạng các dải cơ xung quanh đường thở được kích hoạt để thắt lại. Sự thắt chặt này được gọi là co thắt phế quản. Trong quá trình tấn công, niêm mạc của đường thở sẽ bị sưng hoặc viêm, các tế bào lót đường thở tạo ra chất nhầy nhiều hơn và đặc hơn bình thường.
Các triệu chứng khác của cơn hen suyễn bao gồm:
+ Thở khò khè nghiêm trọng khi thở vào và thở ra
+ Ho không ngừng
+ Thở rất nhanh
+ Đau hoặc tức ngực
+ Cơ cổ và ngực căng, được gọi là co rút
+ Khó khăn khi nói chuyện
+ Cảm giác lo lắng hoặc hoảng sợ
+ Khuôn mặt nhợt nhạt, đẫm mồ hôi
+ Môi hoặc móng tay xanh
Chẩn đoán bệnh hen suyễn
Bạn sẽ có các bài kiểm tra để xem phổi của bạn hoạt động tốt như thế nào, có thể bao gồm:
- Phép đo xoắn ốc
Bài kiểm tra thở đơn giản này đo lường lượng không khí bạn thổi ra và tốc độ ra sao.
- Lưu lượng đỉnh
Những chỉ số này đo lường mức độ phổi của bạn đẩy không khí ra ngoài. Chúng ít chính xác hơn so với phương pháp đo phế dung, nhưng chúng có thể là một cách tốt để kiểm tra phổi của bạn tại nhà, ngay cả trước khi bạn cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào.
- Thử nghiệm Methacholine
Trong quá trình kiểm tra này, bạn hít một chất hóa học có tên là methacholine trước và sau khi đo phế dung để xem liệu nó có làm hẹp đường thở của bạn hay không. Nếu kết quả của bạn giảm ít nhất 20%, rất có thể bạn đã mắc bệnh hen suyễn. Bác sĩ sẽ cho bạn dùng thuốc khi kết thúc xét nghiệm để đảo ngược tác dụng của methacholine.
- Thử nghiệm oxit nitric thở ra
Bạn thở vào một ống nối với một máy đo lượng nitric oxide trong hơi thở của bạn. Cơ thể bạn tạo ra khí này một cách bình thường, nhưng mức độ có thể cao nếu đường thở của bạn bị viêm.
Minh họa thử nghiệm oxit nitric thở ra
- Chụp X-quang phổi
Đây không phải là một xét nghiệm hen suyễn, nhưng bác sĩ của bạn có thể sử dụng nó để đảm bảo không có gì khác gây ra các triệu chứng của bạn. Chụp X-quang là hình ảnh bên trong cơ thể bạn, được thực hiện với liều lượng bức xạ thấp .
- CT
Thử nghiệm này chụp một loạt tia X và ghép chúng lại với nhau để xem bên trong của bạn. Việc quét phổi và xoang có thể xác định các vấn đề về thể chất hoặc các bệnh như nhiễm trùng có thể gây ra các vấn đề về hô hấp hoặc làm cho chúng trở nên tồi tệ hơn.
- Thử nghiệm dị ứng
Đây có thể là xét nghiệm máu hoặc da. Họ cho biết bạn có bị dị ứng với vật nuôi, bụi, nấm mốc và phấn hoa hay không. Một khi bạn biết các tác nhân gây dị ứng của mình, bạn có thể điều trị để ngăn ngừa chúng và các cơn hen suyễn.
- Tăng bạch cầu ái toan trong đờm
Xét nghiệm này tìm kiếm mức độ cao của các tế bào bạch cầu (bạch cầu ái toan) trong hỗn hợp nước bọt và chất nhầy (đờm) tiết ra khi bạn ho.
Bạn có thể được yêu cầu chụp X – quang phổi để kiểm tra nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn
Điều trị bệnh hen suyễn
- Corticoid dạng hít
Những loại thuốc này điều trị bệnh hen suyễn về lâu dài. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ dùng chúng mỗi ngày để kiểm soát cơn hen của mình. Chúng ngăn ngừa và làm dịu tình trạng sưng tấy bên trong đường hô hấp và có thể giúp cơ thể tạo ít chất nhờn hơn. Bạn sẽ sử dụng một thiết bị gọi là ống hít để đưa thuốc vào phổi.
- Các chất bổ trợ leukotriene
Một phương pháp điều trị hen suyễn dài hạn khác, những loại thuốc này ngăn chặn leukotrienes, những thứ trong cơ thể bạn gây ra cơn hen suyễn. Bạn uống chúng như một viên thuốc mỗi ngày một lần.
- Thuốc chủ vận beta tác dụng ngắn
Chúng được gọi là thuốc giải cứu hoặc ống hít cứu hộ. Chúng giúp nới lỏng các dải cơ xung quanh đường thở của bạn và giảm bớt các triệu chứng.
- Thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài
Những loại thuốc này giúp thư giãn các dải cơ bao quanh đường thở của bạn, được gọi là thuốc giãn phế quản. Bạn sẽ dùng những loại thuốc này bằng ống hít, ngay cả khi bạn không có triệu chứng.
Corticoid dạng hít là loại thuốc điều trị bệnh hen suyễn về lâu dài
- Ống hít kết hợp
Thiết bị này cung cấp cho bạn corticosteroid dạng hít và thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài cùng nhau để làm dịu cơn hen của bạn.
- Theophylin
Nó mở đường thở của bạn và làm dịu tức ngực. Bạn dùng thuốc dài hạn này bằng đường uống, tự dùng hoặc với corticosteroid dạng hít.
- Thuốc kháng cholinergic
Những loại thuốc giãn phế quản này ngăn không cho các dải cơ xung quanh đường thở của bạn thắt chặt.
- Corticosteroid uống và tiêm tĩnh mạch
Bạn sẽ mang theo những thứ này cùng với ống hít cứu hộ khi lên cơn hen suyễn . Chúng làm dịu sưng và viêm trong đường hô hấp của bạn. Bạn sẽ dùng steroid đường uống trong một thời gian ngắn, từ 5 ngày đến 2 tuần.
Các biện pháp khắc phục tại nhà
Thuốc có thể là chìa khóa để kiểm soát bệnh hen suyễn của bạn, nhưng bạn có thể làm một số việc tại nhà để cải thiện tình trạng bệnh của mình:
+ Tránh các tác nhân gây hen suyễn.
+ Luyện tập thể dục đều đặn.
+ Giữ cân nặng hợp lý.
+ Đề phòng các tình trạng có thể gây ra các triệu chứng, chẳng hạn như GERD.
+ Thực hiện các bài tập thở để giảm bớt các triệu chứng để bạn cần ít thuốc hơn.
+ Một số người sử dụng các phương pháp điều trị bổ sung như yoga, châm cứu, phản hồi sinh học hoặc các chất bổ sung như vitamin C. Nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi thử bất kỳ thứ nào trong số này.
Cố gắng giữ cân nặng hợp lý có thể cải thiện bệnh hen suyễn
Phòng ngừa cơn hen suyễn
+ Biết các yếu tố kích hoạt bệnh tránh xa chúng.
+ Làm theo hướng dẫn của bác sĩ về việc dùng thuốc điều trị hen suyễn. Hãy cho họ biết nếu bạn nhận thấy rằng bạn đang sử dụng ống hít giảm đau nhanh thường xuyên hơn.
+ Theo dõi tình trạng của bạn và tìm hiểu các dấu hiệu cho thấy nó có thể trở nên tồi tệ hơn. Một đồng hồ đo lưu lượng đỉnh có thể giúp ích.
+ Biết phải làm gì nếu bạn nghĩ rằng bệnh hen suyễn của mình đang trở nên tồi tệ hơn.
+ Nói chuyện với bác sĩ của bạn về vắc-xin để giảm nguy cơ mắc một số bệnh. Bạn có thể chủng ngừa COVID-19, cúm, viêm phổi, bệnh zona hoặc ho gà.
Trang bị đầy đủ kiến thức về bệnh hen suyễn có thể giúp bạn phòng ngừa và kiểm soát bệnh
Bài viết đã chia sẻ chi tiết đến bạn những thông tin quan trọng về bệnh hen suyễn bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh. Máy Xông Mũi Họng hy vọng bài viết có ích cho bạn và giúp bạn kiểm soát bệnh hen suyễn của mình một cách tốt nhất!